Skip to main content

Pistlar

""
24. apríl 2023
endemi

Nafnorðið endemi (einnig í myndinni endimi) vísar til einhvers sem er dæmalaust, óheyrilegt eða fáránlegt. Það er ekki síst notað í föstum orðasamböndum eins og (eitthvað er) með endemum ‘(eitthvað er) með fádæmum, fráleitt’ og (vera) fræg(ur) að endemum ‘(vera) þekkt(ur) fyrir eitthvað fráleitt eða hneykslanlegt’ svo og í upphrópuninni heyr á endemi! (sbr.

Þvottavél með peningum í. Grafísk mynd á grænum bakgrunni.
27. mars 2023
þvottur og þvætti

Í þessum pistli er fjallað um samsetningar með orðinu þvottur í yfirfærðri merkingu. Orðin sem eru til umfjöllunar eru misgömul. Það elsta er hvítþvottur sem hefur verið notað sem myndlíking í a.m.k. hundrað ár en hin orðin eru yngri.

 

Hvítþvo, hvítþvottur

Örnefnalýsingar skrifaðar annars vegar á kápublað úr kverinu Kolbeinslag og hins vegar á aðgöngumiða frá Stúdentafélagi Reykjavíkur.
13. mars 2023
Úr skúmaskotum skjalaskápa á örnefnasafni

Margir þekkja örnefnasafnið sem er varðveitt á Stofnun Árna Magnússonar í íslenskum fræðum og var gert aðgengilegt að stórum hluta á vefsíðunni nafnið.is í árslok 2020. Það er afrakstur umfangsmikillar söfnunar sem átti sér að miklu leyti stað á árunum 1930–1970 á vegum Hins íslenska fornleifafélags, Þjóðminjasafns og ungmennafélaga og í kjölfarið vinnu starfsmanna Örnefnastofnunar við að bæta og auka fyrirliggjandi gögn í samvinnu við heimildarmenn um land allt. Langflestar örnefnalýsingar hafa verið vélritaðar upp á býsna staðlað form.