Skip to main content

Pistlar

22. júní 2018
Konurnar í Sælingsdalstungu

Sælingsdalur er sögusvið eftirminnilegra atburða í Laxdælu. Guðrún Ósvífursdóttir og Bolli Þorleiksson fluttust frá Laugum í Sælingsdalstungu eftir dauða Kjartans, en ári eftir víg Bolla hafði Guðrún bústaðaskipti við vin sinn, Snorra goða Þorgrímsson á Helgafelli. Á Sturlungaöld bjó annar kvenskörungur í Tungu, Jóreiður Hallsdóttir. Eina vísan sem lögð er í munn konu í Sturlungu er ort um atburð er þar gerðist í apríl árið 1244.

22. júní 2018
Skáldkona frá 15. öld

Hvert er elsta varðveitta bókmenntaverkið sem vitað er að íslensk kona hefur samið? Hætt er við að ýmsum mundi vefjast tunga um tönn að svara þessari spurningu. Mörg eddukvæði þykja bera kvenlegan svip en engar beinar heimildir eru um að konur hafi samið þau. Af þeim forna kveðskap sem flokkast undir dróttkvæði er vissulega til að ein og ein vísa sé eignuð konu. En heldur er þetta lítið og brotakennt efni og í mörgum eða flestum tilfellum má efast um að vísurnar séu eignaðar réttum höfundum.

20. júní 2018
Örtugadalur

Birtist upphaflega í júlí 2009.

Örskotsteigadalur eða Örtugadalur er lítið dalverpi sem gengur út úr Galtardal á Fellsströnd í Dalasýslu.

20. júní 2018
Ölvatnsholt – Ölvisholt

Birtist upphaflega í október 2009.

Bæjarnafnið er til á tveimur bæjum á Suðurlandi, annars vegar í Flóa og hins vegar í Holtum. Bæjarnafnið í Holtum kemur fram í aðeins eldri heimild en hitt. Það er skrifað Olvashollt eða Olvassholltt í fornbréfi 1503 (DI VII:635–636) og Olvarsholltt 1504 (DI VII:677–678). Í yngri heimildum hafa rithættir verið með ýmsu móti:

20. júní 2018
Yxn- og Öxn- í örnefnum

Birtist upphaflega í september 2010.

Allnokkur örnefni á Íslandi eru kennd við nautgripi, t.d. Bolalækur, Nauteyri, Tarfshóll, Tuddagjá, Uxahryggir, Yxnatunga, Þjórsá, öxney. Deildar meiningar eru að vísu um hvort fyrri liðurinn í Þjórsá vísi til nautgripa eða sé annarrar merkingar. Örnefnið með Yxn- og Öxn- hafa nokkra sérstöðu í þessum hópi. Þau eru af einni rót, þeirri sömu og er í nöfnum með Uxa-, og eru bæði safnheiti, vísa til margra eintaka af sömu tegund.