Um að fara undir viðtekið yfirborð og reyna að finna hvað leynist þar undir.

Ingunn Ásdísardóttir þjóðfræðingur fjallar um jötna og aðrar vættir í tengslum við handritasýninguna Heimur í orðum.

Goðakvæði eddukvæða eru vissulega mörkuð af hinu ríkjandi sjónarhorni „við og hinir“, „vinir og fjendur“, „góðir og vondir“, „æsir og jötnar“.

Hluta af þessu viðhorfi má að öllum líkindum kenna Snorra Sturlusyni og endursögnum hans á þessum kvæðum í ritum sínum, en þó er líklegt að ýmsar samfélagsbreytingar á norrænum svæðum hafi átt sinn hlut að máli; strax um mitt fyrsta árþúsundið var kristnin farin að berast til Norðurlanda og henni fylgdu viðhorfsbreytingar af margvíslegu tagi sem væntanlega hafa sett mark sitt á sagnaefni ekki síður en átrúnað.

Fornnorrænt sagnaefni sem varðveist hefur í kvæðum virðist þó, þegar grannt er skoðað, hafa að geyma alls kyns leifar um enn eldri hugmyndir, þar með talið um jötna hins norræna goðheims, og benda þær til að þeir hafi ekki verið eins afgerandi óvinir ása og manna og lengst af hefur verið talið.

Með því að reyna að kafa undir yfirborð kvæðanna og tína upp allt það sem viðkemur jötnum og jötunkonum og skoða út frá eins hlutlausu sjónarhorni og framast er unnt virðist glitta í enn eldri átrúnað en hina svokölluðu ásatrú þar sem jötnar gegna mikilvægu og flóknu hlutverki sem er einhvers konar „fúndament“ forsögulegs átrúnaðar.

Háskólanemum frá Norðurlöndunum stendur til boða að sækja Nordkurs-námskeið í tungumálum og menningu sem jafngilda 10 ECTS-einingum á BA-stigi. Námskeiðin eru haldin ár hvert við mismunandi háskóla á Norðurlöndunum á tímabilinu maí til ágúst og standa yfir í 3−4 vikur í senn.

Háskólanemar sem stunda nám við íslenska háskóla geta sótt um þátttöku án endurgjalds en greiða aðeins ferðakostnað og uppihald sjálfir.

Upplýsingar um námskeiðin má nálgast á heimasíðu Nordkurs.

Umsóknarfrestur er til 16. mars. Nánari upplýsingar veitir fulltrúi Nordkurs á Íslandi, Branislav Bédi, í tölvupósti branislav.bedi@arnastofnun.is.

Ármann Jakobsson prófessor fjallar um Morkinskinnu þriðjudaginn 18. mars kl. 12.10 í fyrirlestrasal Eddu.

Handritið sem nefnt er Morkinskinna hefur ekki alltaf heitið því nafni. En hvar og hvenær varð þetta handrit til og hver er saga textans sem á því er? Hvaðan kemur þetta fremur neikvæða nafn og hvar hefur handritið haldið sig undanfarin 360 ár? Ármann ræðir alla þessa hluti og hugmyndir textafræðinga frá 19. öld til okkar daga um textahefðina á bak við Morkinskinnu en einnig um önnur handrit sem eru hluti af sömu textahefð. Þetta er saga sem nær allt frá upphafi 13. aldar til seinustu ára.

Fyrirlesturinn er í tengslum við handritasýninguna Heimur í orðum.

Föstudaginn 21. mars verður íslensk-pólsk veforðabók opnuð formlega en hún hefur verið í undirbúningi undanfarin ár. Við verkið er notaður íslenskur orðagrunnur sem er stofninn í öðrum veforðabókum Árnastofnunar. Ritstjóri pólska markmálsins er Stanislaw Bartoszek og auk hans hafa unnið að orðabókinni tveir þýðendur sem hafa pólsku að móðurmáli, skólaráðgjafi í kennslu innflytjenda svo og sérfræðingur í stjórnsýslu.

Verkefnið hefur hlotið styrki frá félags- og vinnumarkaðsráðuneytinu og er það von ritstjórnarinnar að orðabókin muni nýtast sem flestum, ekki síst þeim fjölmörgu íbúum Íslands sem hafa pólsku að móðurmáli.

Aðalritstjóri orðabókarinnar er Þórdís Úlfarsdóttir og verkefnisstjóri er Halldóra Jónsdóttir.

Föstudaginn 28. mars verður haldið málþing í Eddu í samstarfi við Félag íslenskra fræða. Málefni málþingsins er Öskjugosið 1875.

Boðið verður upp á að senda kveðju til Nýja-Íslands, hlusta á Útvarp Ísmús og glugga í ýmsar bækur tengdum Nýja-Íslandi.