Skip to main content
Starfsfólk
Til baka
Svanhildur Óskarsdóttir

Svanhildur Óskarsdóttir

Menningarsvið
rannsóknarprófessor

Svanhildur Óskarsdóttir hefur starfað hjá stofnuninni (og forvera hennar) frá árinu 1999. Hún er rannsóknarprófessor á menningarsviði og vinnur að rannsóknum og útgáfum fornra texta. Hún er í starfshópi um forvörslu Flateyjarbókar, í bókasafnsnefnd stofnunarinnar og í sýningarnefnd opnunarsýningar í Eddu. Svanhildur er varamaður í stjórn Miðaldastofu Háskóla Íslands.

Ritaskrá (IRIS)

Fyrri störf
Námsferill
Rannsóknir
Pistlar
Lektor í íslensku nútímamáli og -bókmenntum við University College London 1993–1999. Ráðin til starfa við útgáfu á kvæðum og sálmum Hallgríms Péturssonar hjá Stofnun Árna Magnússonar á Íslandi 1999. Sérfræðingur við stofnunina frá 2001 og stofustjóri handritasviðs 2011–2017. Stundakennari við hugvísindasvið Háskóla Íslands (áður heimspekideild) af og til frá 1992 og ritstjóri Ritsins – Tímarits Hugvísindastofnunar HÍ 2004–2005. Svanhildur hafði frumkvæði að því, af hálfu Árnastofnunar, að koma á fót alþjóðlegum sumarskóla í handritafræðum sem haldinn var í fyrsta sinn í Kaupmannahöfn árið 2004 og árlega síðan, til skiptis í Höfn og Reykjavík.

Svanhildur hefur oft komið fram í útvarpi og sjónvarpi. Hún las til að mynda Passíusálma Hallgríms Péturssonar á Rás 1 í Ríkisútvarpinu árið 1998 og Aðventu eftir Gunnar Gunnarsson árið 2013. Hún sá um Málfarsmínútu í Speglinum á Rás 1 2002–2003 og tók þátt í bókmenntaumræðu í sjónvarpsþættinum Mósaík (RÚV) 2001–2003. Þá fjallaði hún nokkrum sinnum um merk handrit í bókmenntaþættinum Kiljunni árið 2013.

Svanhildur hefur gegnt ýmsum trúnaðarstörfum á sviði fræða og menningarlífs. Hún sá um tilnefningar til Íslensku bókmenntaverðlaunanna í flokki fagurbókmennta árið 2000 og sat í lokadómnefnd verðlaunanna. Hún sat í úthlutunarnefnd starfsstyrkja hjá Hagþenki 2000 og 2001, úthlutunarnefnd Launasjóðs rithöfunda 2006 og 2007, fagráði hugvísinda á vegum Vísindanefndar Háskóla Íslands 2011–2013, fagráði Rannsóknarsjóðs (hugvísindi og listir) vegna úthlutunar árin 2016–2017 og viðurkenningarráði Hagþenkis 2021–2022. Hún sat í stjórn Radda – Samtaka um vandaðan upplestur og framsögn 2001–2009 og hefur margoft setið í dómnefndum Stóru upplestrarkeppninnar víða um land. Svanhildur var fulltrúi Íslands í ráðgjafarnefnd Alþjóðlegs fornsagnaþings 2003–2018 og formaður undirbúningsnefndar Sautjánda alþjóðlega fornsagnaþingsins sem haldið var í Reykjavík og Reykholti í ágúst 2018. Hún sat í fagráði MA-náms í Medieval Icelandic Studies við Háskóla Íslands 2005–2008 og hefur setið í stjórn Miðaldastofu, ýmist sem aðal- eða varamaður, frá 2012.
Doktorspróf (Ph.D.) í norrænum fræðum frá University College London, 2000.
Framhaldsnám í norrænum miðaldabókmenntum við Háskóla Íslands og Københavns Universitet 1990–93.
MA-próf í miðaldafræðum frá University of Toronto, 1989.
BA-próf í íslensku og heimspeki frá Háskóla Íslands, 1988.
Stúdentspróf frá Menntaskólanum við Hamrahlíð, 1983.
Rannsóknarsvið: Veraldarsögur, biblíuþýðingar og apókrýf rit, íslensk miðaldahandrit, handrit Njáls sögu, handrit og bókmenntir á siðskiptaöld og árnýöld.

Stýrði rannsóknarverkefninu Breytileiki Njáls sögu sem styrkt var af Rannsóknarsjóði 2011–2013. Var þátttakandi í verkefninu Menningarlegt og félagslegt hlutverk íslenskra kvæða- og sálmahandrita eftir siðskipti sem Margrét Eggertsdóttir stýrði og í verkefninu Hið sveigjanlega helgihald: Hefðir og samhengi Gregorssöngs á Íslandi 1500–1700, sem Árni Heimir Ingólfsson stýrði. Bæði verkefnin voru styrkt af Rannsóknarsjóði. Á árunum 2013–16 tók Svanhildur þátt í norrænu rannsóknarverkefni um biblíuþýðingar (Retracing the Reformation: The Dissemination of the Bible in Medieval Scandinavian Culture) sem var styrkt af NOS-HS og Karl G. Johansson prófessor í Osló stýrði. Tekur um þessar mundir þátt í verkefninu Innovation in Icelandic textual culture in the 15th century sem Lena Rohrbach prófessor í Zürich stýrir.

Fyrri störf

Lektor í íslensku nútímamáli og -bókmenntum við University College London 1993–1999. Ráðin til starfa við útgáfu á kvæðum og sálmum Hallgríms Péturssonar hjá Stofnun Árna Magnússonar á Íslandi 1999. Sérfræðingur við stofnunina frá 2001 og stofustjóri handritasviðs 2011–2017. Stundakennari við hugvísindasvið Háskóla Íslands (áður heimspekideild) af og til frá 1992 og ritstjóri Ritsins – Tímarits Hugvísindastofnunar HÍ 2004–2005. Svanhildur hafði frumkvæði að því, af hálfu Árnastofnunar, að koma á fót alþjóðlegum sumarskóla í handritafræðum sem haldinn var í fyrsta sinn í Kaupmannahöfn árið 2004 og árlega síðan, til skiptis í Höfn og Reykjavík.

Svanhildur hefur oft komið fram í útvarpi og sjónvarpi. Hún las til að mynda Passíusálma Hallgríms Péturssonar á Rás 1 í Ríkisútvarpinu árið 1998 og Aðventu eftir Gunnar Gunnarsson árið 2013. Hún sá um Málfarsmínútu í Speglinum á Rás 1 2002–2003 og tók þátt í bókmenntaumræðu í sjónvarpsþættinum Mósaík (RÚV) 2001–2003. Þá fjallaði hún nokkrum sinnum um merk handrit í bókmenntaþættinum Kiljunni árið 2013.

Svanhildur hefur gegnt ýmsum trúnaðarstörfum á sviði fræða og menningarlífs. Hún sá um tilnefningar til Íslensku bókmenntaverðlaunanna í flokki fagurbókmennta árið 2000 og sat í lokadómnefnd verðlaunanna. Hún sat í úthlutunarnefnd starfsstyrkja hjá Hagþenki 2000 og 2001, úthlutunarnefnd Launasjóðs rithöfunda 2006 og 2007, fagráði hugvísinda á vegum Vísindanefndar Háskóla Íslands 2011–2013, fagráði Rannsóknarsjóðs (hugvísindi og listir) vegna úthlutunar árin 2016–2017 og viðurkenningarráði Hagþenkis 2021–2022. Hún sat í stjórn Radda – Samtaka um vandaðan upplestur og framsögn 2001–2009 og hefur margoft setið í dómnefndum Stóru upplestrarkeppninnar víða um land. Svanhildur var fulltrúi Íslands í ráðgjafarnefnd Alþjóðlegs fornsagnaþings 2003–2018 og formaður undirbúningsnefndar Sautjánda alþjóðlega fornsagnaþingsins sem haldið var í Reykjavík og Reykholti í ágúst 2018. Hún sat í fagráði MA-náms í Medieval Icelandic Studies við Háskóla Íslands 2005–2008 og hefur setið í stjórn Miðaldastofu, ýmist sem aðal- eða varamaður, frá 2012.

Námsferill

Doktorspróf (Ph.D.) í norrænum fræðum frá University College London, 2000.
Framhaldsnám í norrænum miðaldabókmenntum við Háskóla Íslands og Københavns Universitet 1990–93.
MA-próf í miðaldafræðum frá University of Toronto, 1989.
BA-próf í íslensku og heimspeki frá Háskóla Íslands, 1988.
Stúdentspróf frá Menntaskólanum við Hamrahlíð, 1983.

Rannsóknir

Rannsóknarsvið: Veraldarsögur, biblíuþýðingar og apókrýf rit, íslensk miðaldahandrit, handrit Njáls sögu, handrit og bókmenntir á siðskiptaöld og árnýöld.

Stýrði rannsóknarverkefninu Breytileiki Njáls sögu sem styrkt var af Rannsóknarsjóði 2011–2013. Var þátttakandi í verkefninu Menningarlegt og félagslegt hlutverk íslenskra kvæða- og sálmahandrita eftir siðskipti sem Margrét Eggertsdóttir stýrði og í verkefninu Hið sveigjanlega helgihald: Hefðir og samhengi Gregorssöngs á Íslandi 1500–1700, sem Árni Heimir Ingólfsson stýrði. Bæði verkefnin voru styrkt af Rannsóknarsjóði. Á árunum 2013–16 tók Svanhildur þátt í norrænu rannsóknarverkefni um biblíuþýðingar (Retracing the Reformation: The Dissemination of the Bible in Medieval Scandinavian Culture) sem var styrkt af NOS-HS og Karl G. Johansson prófessor í Osló stýrði. Tekur um þessar mundir þátt í verkefninu Innovation in Icelandic textual culture in the 15th century sem Lena Rohrbach prófessor í Zürich stýrir.