Flagðið Selkolla
Áramótin eru sá tími þegar alls kyns kynjaverur þjóðtrúarinnar eru á kreiki og því er við hæfi að rifja upp sagnir af flagðinu Selkollu sem Guðmundur góði Hólabiskup kvað í kútinn á ferð sinni um Vestfirði veturinn 1210.
NánarÁramótin eru sá tími þegar alls kyns kynjaverur þjóðtrúarinnar eru á kreiki og því er við hæfi að rifja upp sagnir af flagðinu Selkollu sem Guðmundur góði Hólabiskup kvað í kútinn á ferð sinni um Vestfirði veturinn 1210.
Nánar„Helga, mjög sorgmædd“, segir í Skólameistarasögum séra Jóns Halldórssonar í Hítardal um Helgu Jónsdóttur úr Vatnsfirði (Jón Halldórsson 1916‒1918:129), og hann notar sömu orð um Helgu í Prestaævum sínum (Lbs 175 4to:340r). Hvað olli sorg Helgu? Af hverju hafði hún á sér þetta orð, að vera sorgmædd?
NánarUm íslenskar kvæðakonur fyrri alda Kvæðamenn voru skemmtikraftar síns tíma, ferðuðust á milli bæja og unnu fyrir sér með fréttaflutningi og rímnasöng. Kvenmenn sem og karlmenn voru þekkt af söngrödd sinni og kvæðaflutningi og fengu gjarnan viðurnefni eftir því.
NánarMörg hefðbundin starfsheiti eru karlkyns, þrátt fyrir að bæði karlar og konur beri þau. Því hefur verið haldið fram að þessi karllægni málsins beri í sér kynjamisrétti, sem beri að vinna gegn (sjá t.d. Þorgerður Þorvaldsdóttir, 2001).
NánarÉg hlaut að sæta þeim örlögum að verða fyrsti doktor frá Háskóla Íslands, sem útskrifaður var af konu sem deildarforseta, Helgu Kress, fyrstu konu sem kosin var deildarforseti í Háskóla Íslands frá stofnun hans 1911. Í lok ávarps míns við upphaf athafnarinnar var brugðið á léttara hjal og orðum beint að forseta og sagt:
NánarOrðið kerling hefur fleiri en eina merkingu svo sem: ‛gömul kona; kjarklítill karlmaður; eiginkona (í góðlátlegri kímni eða óvirðingar- og kæruleysistón); almúgakona, fátæk kona; bein í steinbítskjafti; planki í bátsbotni með holu fyrir sigluna; húnn á efri hæl á orfi; nef á hefli; varða’ samkvæmt Íslenskri orðabók.
NánarBókin, sem hefur safnmarkið 622 4to í safni Árna Magnússonar, er eitt fárra skinnhandrita þar sem skrifarinn er þekktur með vissu.
NánarÍslendinga saga Sturlu Þórðarsonar segir svo frá andláti húsfreyju Snorra Sturlusonar: „Um sumarit Jakobsmessu andaðist Hallveig Ormsdóttir í Reykjaholti, ok þótti Snorra þat allmikill skaði, sem honum var.“ Sögumaðurinn brýtur þannig hlutlæga frásögn sína og segir álit sitt á skaða Snorra og samhryggist honum.
NánarSælingsdalur er sögusvið eftirminnilegra atburða í Laxdælu. Guðrún Ósvífursdóttir og Bolli Þorleiksson fluttust frá Laugum í Sælingsdalstungu eftir dauða Kjartans, en ári eftir víg Bolla hafði Guðrún bústaðaskipti við vin sinn, Snorra goða Þorgrímsson á Helgafelli. Á Sturlungaöld bjó annar kvenskörungur í Tungu, Jóreiður Hallsdóttir.
Nánar