Útgáfuár
2020
ISBN númer
9789979654568
Annað hefti í nýrri ritröð sem nefnist Fornar biblíuþýðingar. Henni er ætlað að koma á framfæri gömlum íslenskum biblíutextum sem hafa ekki birst í heildarútgáfum Biblíunnar á íslensku. Makkabear eru hér þýddir úr dönsku á síðari hluta sextándu aldar og draga í mörgu dám af því, orðfærið er oft framandi en jafnframt bragðmikið. Makkabeabækur draga nafn sitt af frelsishetju Gyðinga, Júdasi Makkabeusi, og bræðrum hans sem stofnuðu eins konar andspyrnuhreyfingu gegn Antíokkusi IV. Epífanesi sem á annarri öld f.Kr. sat á veldisstóli Selevkída og ríkti yfir löndunum fyrir botni Miðjarðarhafs. Með baráttu sinni tókst Gyðingum að endurheimta yfirráð yfir musterinu í Jerúsalem og stofna ríki í Júdeu. Sýnishorn úr textanum:
„Og sem Judas og hans bræður sáu nú og fornumu að ofsóknir og áhlaup Gyðinga vildu megnast en ekki minnkast og að þeirra óvinir voru komnir með sinn her að þeirra landamerkjum, og spurðu að kóngurinn hafði bífalað þessum að eyðileggja með öllu Gyðingakyn, þá voru þeir þó frímóðugir og án alls ugga og ótta og samtóku sig með allri tryggð að þeir vildu út setja sitt líf til frelsis og friðar sínu fólki og hraustliga stríða fyrir þá heilögu. Og því samankölluðu þeir sitt stríðsfólk að þeir skyldu halda til samans og taka til vara nær best færi sæist svo þeir mættu falla yfir sína óvini og þeir allir skyldu biðja hvör með öðrum um hjálp og fullting af guði. En á þessum tíma var Jerúsalem eyði svo að enginn borgari bjó þar, hvorki meiri háttar né minni, og helgidómurinn var svívirtur og saurgaður með þann afguð sem þar var inn fæddur og heiðingjarnir höfðu slotið inntekið og allri fegurð og prýði var svipt frá Juda svo að Ísraelssona heyrðist hvorki hörpur né pípur eða nokkur annar hljóðfærasöngur.“
Biblíuþýðingar eru merkar heimildir um þróun íslensks máls og frjó áhrif þýðinga. Útgáfan er því fengur fyrir áhugafólk um íslenska málsögu, þýðingar og viðtökur Biblíunnar á Íslandi en líka fyrir þá sem hafa gaman af að lesa dálítið óvenjulega íslensku. Í útgáfunni er texti þýðingarinnar prentaður með nútímastafsetningu lesendum til hægðarauka og þeim fylgir inngangur og nafnaskrá. Svanhildur Óskarsdóttir og Karl Óskar Ólafsson sáu um útgáfuna.
Bókin er gefin út í ritröðinni Rit Árnastofnunar (Rit 104).
„Og sem Judas og hans bræður sáu nú og fornumu að ofsóknir og áhlaup Gyðinga vildu megnast en ekki minnkast og að þeirra óvinir voru komnir með sinn her að þeirra landamerkjum, og spurðu að kóngurinn hafði bífalað þessum að eyðileggja með öllu Gyðingakyn, þá voru þeir þó frímóðugir og án alls ugga og ótta og samtóku sig með allri tryggð að þeir vildu út setja sitt líf til frelsis og friðar sínu fólki og hraustliga stríða fyrir þá heilögu. Og því samankölluðu þeir sitt stríðsfólk að þeir skyldu halda til samans og taka til vara nær best færi sæist svo þeir mættu falla yfir sína óvini og þeir allir skyldu biðja hvör með öðrum um hjálp og fullting af guði. En á þessum tíma var Jerúsalem eyði svo að enginn borgari bjó þar, hvorki meiri háttar né minni, og helgidómurinn var svívirtur og saurgaður með þann afguð sem þar var inn fæddur og heiðingjarnir höfðu slotið inntekið og allri fegurð og prýði var svipt frá Juda svo að Ísraelssona heyrðist hvorki hörpur né pípur eða nokkur annar hljóðfærasöngur.“
Biblíuþýðingar eru merkar heimildir um þróun íslensks máls og frjó áhrif þýðinga. Útgáfan er því fengur fyrir áhugafólk um íslenska málsögu, þýðingar og viðtökur Biblíunnar á Íslandi en líka fyrir þá sem hafa gaman af að lesa dálítið óvenjulega íslensku. Í útgáfunni er texti þýðingarinnar prentaður með nútímastafsetningu lesendum til hægðarauka og þeim fylgir inngangur og nafnaskrá. Svanhildur Óskarsdóttir og Karl Óskar Ólafsson sáu um útgáfuna.
Bókin er gefin út í ritröðinni Rit Árnastofnunar (Rit 104).