The Icelandic Homily Book was written around 1200, possibly at the Benedictine monastery at Þingeyrar in Northern Iceland, and is probably the oldest manuscript to have survived in its entirety from this first period of Icelandic literacy. In the late 17th century the manuscript was acquired by the Swedish Antiqvitetskollegium, whereupon it came into the possession of the Royal Library in...

Í fyrsta hluta er spurt hvernig lögsögumenn hafi tekið ritmenningunni, sem ætla má að hafi grafið undan valdastöðu þeirra, og hvernig bókmenntalegur sjóndeildarhringur menntamanns úr röðum Sturlunga, Ólafs Þórðarsonar hvítaskálds, hafi litið út um miðja 13. öld. Í öðrum hluta er fjallað um persónur, ættir og atburði Austfirðingasagna í ljósi þeirrar hugmyndar að þeir sem rituðu sögurnar hafi...

Orð og tunga er ritrýnt tímarit um mál og málnotkun og kemur út einu sinni á ári. Helga Hilmisdóttir er ritstjóri tímaritsins. Efnisyfirlit: Formáli ritstjóra . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . vii Þemagreinar: Ari Páll Kristinsson: Innri breytileiki og málsnið. Athugun á mismunandi textum eins málnotanda . . . 1 Ásta Svavarsdóttir: Málþróun og...

Rómverja saga er sett saman úr þýðingum þriggja latínurita, Bellum Jugurthinum og Conjuratio Catilinae eftir Sallústíus og Pharsalia eftir Lúkanus. Latínutextarnir voru að líkindum þýddir í áföngum, fyrst Bellum Jugurthinum upp úr miðri tólftu öld og hin ritin tvö skömmu síðar. Undir lok aldarinnar var þessum þýðingum svo steypt saman í eina sögu af Rómverjum, hugsanlega í klaustrinu á Þingeyrum....

Úr fórum orðabókarmanns er safn greina eftir Ásgeir Blöndal Magnússon. Ásgeir Blöndal starfaði um áratuga skeið við Orðabók Háskólans og varð landskunnur fyrir útvarpsþætti sína um íslenskt mál sem hann annaðist ásamt samstarfsfólki sínu við Orðabókina um árabil. Í orðabókarstarfinu viðaði Ásgeir að sér mikilli þekkingu á íslenskum orðaforða sem bar ríkulegan ávöxt í hinu mikla verki hans...

Greinar í þessu hefti Griplu eru allar á ensku og byggðar á fyrirlestrum sem fluttir voru á rástefnunni „Nordic Civilisation in the Medieval World" sem haldin var í Skálholti 5.–9. september 2007. Fyrirlesarar voru tuttugu og fimm talsins frá átta löndum, mannfræðingar, fornleifafræðingar, bókmenntafræðingar, heimspekingar og rúnafræðingar. Höfundar greina eru: Jóhann Páll Árnason, Sverre Bagge,...

Stafkrókar Safn ritgerða eftir Stefán Karlsson. Í ritinu er að finna 28 greinar sem höfundur skipar í sjö flokka: 1. Íslenskt mál Tungan. 2. Edduorð Þorp; Loki's Threat: On Lokasenna 3.4. 3. Gamlir textar í ungum handritum Fróðleiksgreinar frá tólftu öld; Aldur Fljótsdæla sögu. 4. Af biskupum Icelandic Lives of Thomas à Becket: Questions of Authorship; Guðmundar...

Matthew J. Driscoll, sérfræðingur við Árnasafn í Kaupmannahöfn, bjó til prentunar. Jón Oddsson Hjaltalín (1749–1835) var lengst af prestur í Saurbæ á Hvalfjarðarströnd. Hann var afkastamikill rithöfundur, sálmaskáld og þýðandi, en aðeins sálmar hans birtust á prenti að honum lifandi. Eftir Jón liggja einnig í handritum kvæði hans af trúarlegum toga, rímur, tækifærisvísur og annars konar...

Út eru komin á einni bók tvö annálarit, Oddaannálar og Oddverjaannáll, sem hvorirtveggja eru samdir á íslensku á siðskiptaöld. Frá þeim tíma eru fá frumsamin rit varðveitt í óbundnu máli á íslensku. Annálarnir geyma margar mislangar frásagnir af helstu atburðum mannkynssögunnar og eru merkilegir vitnisburðir um orðafar, frásagnarstíl og heimsmynd íslenskra lærdómsmanna 16. aldar og mikilvægir...

Páll lögmaður Vídalín lét eftir sig rit á latínu um íslensk skáld og rithöfunda á 16. og 17 öld, sem hann kallaðir Recebsus poetarum et scriptorum Islandorum hujus et sureioris seculi. Ritið var ófullgert í handriti í Víðidalstungu þegar Páll féll frá. Það var ekki prentað. Páll Vídalín lést 18. júlí 1727, og hefur Recensus komist með sumum öðrum handritum Páls í eigu tengdasonar hans, Bjarna...