Félag íslenskra fræða
Rannsóknarkvöld 21. mars kl. 20
ReykjavíkurAkademíunni, JL-húsinu, Hringbraut 121, 107 Reykjavík
Guðrún Ingólfsdóttir: „Í hverri bók er mannsandi.“ Handritasyrpur – bókmenning, þekking og sjálfsmynd karla og kvenna á 18. öld.
Meginviðfangsefni doktorsritgerðar Guðrúnar er bókmenning Íslendinga á umbrotatímum í sögu þjóðarinnar. Til að varpa ljósi á hana voru rannsökuð handrit sem geyma fjölþætt efni, sk. handritasyrpur, þar sem einn hugur (skrifari/eigandi) mótar hvert handrit. Litið er á skrifarana eða hönnuðina sem höfunda syrpnanna, þ.e. ytra útlits (t.d. skreytinga), niðurskipanar texta og efnisvals. Einnig er sýnt fram á að syrpurnar vitna um hugarheim skapara sinna og stöðu þeirra í heiminum líkt og önnur höfundarverk.
Ein helsta niðurstaða ritgerðarinnar er sú að þekkingarleit kvenna og alþýðukarla hafi verið skipulegri en talið hefur verið. Þó að þau væru ekki skólagengin nutu þau góðs af almanakshefðinni, sem snemma varð hluti af menntunarprógrammi kvenna og alþýðukarla. Í íslenskum handritasyrpum fléttast almanakshefðin einnig saman við alfræðihefðina, lærða miðaldahefð. Það sem tengir þessar hefðir er rím eða tímatal. Hérlendis hefur ekki verið kannað áður hvaða áhrif almanakshefðin hafði á bókmenningu þjóðarinnar. Þar eð ein syrpan er hönnuð af konu var í viðaukum fjallað um handritamenningu kvenna til að varpa ljósi á þátt þeirra í bókmenningu Íslendinga.
Guðrún Ingólfsdóttir er doktor í íslenskum bókmenntum frá Háskóla Íslands. Hún hefur m.a. starfað hjá handritadeild Landsbókasafns Íslands – Háskólabókasafns, Árnastofnun og Íslenskri málstöð, sinnt stundakennslu við HÍ, unnið að útgáfustörfum hjá ýmsum bókaforlögum og stundað rannsóknir.
Allir velkomnir.